Onstaan van de eerste wereldoorlog

Lees het hele verslag over de oorlog om nooit te vergeten op http://nl.wikipedia.org/wiki/Eerste_wereldoorlog#Oorzaken_en_aanleiding

Op 28 juni 1914 bracht de Oostenrijkse kroonprins Frans Ferdinand samen met zijn vrouw een bezoek aan Sarajevo, de hoofdstad van de Oostenrijk-Hongaarse provincie Bosnië-Herzegovina. De Bosnisch-Servische student Gavrilo Princip schoot Frans Ferdinand met een pistool neer, nadat hij eerder die dag al een mislukte poging had gedaan de kroonprins en zijn vrouw te vermoorden. Hierbij werd alleen Ferdinands officier geraakt. Later die dag, toen Frans Ferdinand zijn officier wilde bezoeken in het ziekenhuis, werden hij en zijn vrouw doodgeschoten. Frans Ferdinands laatste woorden waren: "zorg voor de kinderen".

De publieke opinie in Europa schaarde zich aan de kant van Wenen en niet aan de kant van Servië (de Zwarte Hand, de organisatie die mee heeft geholpen aan de aanslag, was een Servische organisatie). Zelfs de Russen trokken hun handen van de Serviërs, hun traditionele bondgenoten, af. De aanslag leek in eerste instantie met een sisser af te lopen: Oostenrijk leek niet te reageren.

Sneeuwbaleffect

Na de aanslag op 28 juni bleef het enkele weken lang schijnbaar stil. Achter de schermen overlegde Wenen succesvol met Berlijn. Berlijn gaf Wenen op 6 juli bijna een blanco cheque, doordat het verbond tussen de twee een defensief karakter had. Deze blanco cheque bestond uit de Duitse toezegging, dat een Russische interventie een Duits antwoord zou betekenen.

Pas op 23 juli stelde Wenen aan Servië door haar minister van buitenlandse zaken, graaf Leopold Berchtold een 48-uursultimatum, het Juli-Ultimatum. Dit ultimatum eiste kortweg dat de zaak tot de bodem werd uitgezocht. Hiervoor moest Servië zich een diepgaande inbreuk op de soevereiniteit laten welgevallen, onder meer door het toelaten van Oostenrijkse politieagenten. Ook diende Servië de verantwoordelijkheid voor de aanslag op zich te nemen. Servië stemde met alle eisen in, op één na, namelijk het toelaten van Oostenrijkse agenten op haar grondgebied. Servië beschouwde dit als een inbreuk op haar soevereiniteit, en kondigde een gedeeltelijke mobilisatie van haar leger af. Oostenrijk verklaarde het antwoord onbevredigend en verbrak op 25 juli de diplomatieke betrekkingen met Servië. Ook zij kondigde een gedeeltelijke mobilisatie af.

Op 25 juli besloot Rusland tijdens het kroonoverleg van Krasnoje Selo om Servië militair te steunen. Tegelijk werd door Rusland, Duitsland en Engeland een bemiddelingsconferentie voorgesteld. Dit voorstel bleef echter onbeantwoord. Op 27 juli volgde een eerste fase in de mobilisatie van het Russische leger. De bevelhebber van het Russische leger, Sergej Dobrorolski, zei later dat de Russische staf de oorlog reeds op 25 juli voor een uitgemaakte zaak hield. Het was hun bekend dat Duitsland deze stap zou volgen.

Op 26 juli besloot Duitsland toch om niet mee te gaan met het idee van Rusland, om hen militair te steunen!

De Oostenrijkse doelen voorzagen een lokale oorlog, mede doordat de Servische hoofdstad net over de grens met Oostenrijk lag. Op 28 juli verklaarde Oostenrijk de oorlog aan haar kleine buur. Reeds de volgende dag, 29 juli, beschoot de Oostenrijkse artillerie de Servische hoofdstad.

Oostenrijk-Hongarije besloot op 30 juli tot een algehele mobilisatie. Op die dag keurde ook Tsaar Nicolaas II van Rusland de mobilisatie van het Russische leger goed. De Russische generale staf, zich realiserend dat dit een indirecte oorlogsverklaring inhield, probeerde hem hier vanaf te houden. Ook een bezwerende brief van de Duitse keizer aan zijn neef de tsaar bleef zonder effect. Duitsland stelde hierop een 12-uursultimatum dat de Russische mobilisatie ingetrokken moest worden. Toen antwoord hierop uitbleef, verklaarde Duitsland op 1 augustus aan Rusland de oorlog. Frankrijk besloot hierop tot mobilisatie, om haar verbond met Rusland gestand te doen.

Belgica wrote:

Oostenrijk-Hongarije besloot op 30 juli tot een algehele mobilisatie. Op die dag keurde ook Tsaar Nicolaas II van Rusland de mobilisatie van het Russische leger goed. De Russische generale staf, zich realiserend dat dit een indirecte oorlogsverklaring inhield, probeerde hem hier vanaf te houden. Ook een bezwerende brief van de Duitse keizer aan zijn neef de tsaar bleef zonder effect. Duitsland stelde hierop een 12-uursultimatum dat de Russische mobilisatie ingetrokken moest worden. Toen antwoord hierop uitbleef, verklaarde Duitsland op 1 augustus aan Rusland de oorlog. Frankrijk besloot hierop tot mobilisatie, om haar verbond met Rusland gestand te doen.

Met andere woorden: samenwerken zorgt voor miljoenen doden...

Of voor het vermijden ervan of voor de bevrijding. Het is maar zoals je het bekijkt.

Belgica wrote:

Of voor het vermijden ervan of voor de bevrijding. Het is maar zoals je het bekijkt.

Dit klopt!

Interessante terugblik in De Standaard:

4 augustus 1914. Duitsland valt België binnen

* dinsdag 04 augustus 2009
*
* Auteur: mre, bvb

België kreeg op 4 augustus 1914 de Duitse invasie over zich heen. Twee dagen eerder had Duitsland aan België de toestemming gevraagd om via België een eventuele Franse aanval te counteren. Het zou de aangerichte schade vergoeden en daarmee zou voor iedereen de kous af zijn.

Maar dat kon België als neutraal land niet over zijn kant laten gaan, met een open conflict met Duitsland als gevolg. De invasie begon in de ochtend van 4 augustus. Dat bracht dan weer Groot-Brittannië in de oorlog, dat zich verplicht achtte om de neutraliteit van België te verdedigen.

Dat klopte niet helemaal. Maar zoals de dingen aan het lopen waren, besefte Londen goed genoeg dat de machtsverhoudingen op het Europese continent helemaal aan het schuiven waren gegaan en dat het zich niet kon permitteren om daar geen rol in te spelen. Wat de Britten het meest bekommerde, was dat Duitsland erop broedde om misschien van Frankrijk, maar zeker van België een vazalstaat te maken, en dat het zich net iets te gretig toonde om de Franse kolonies in te pikken.

De Duitse invasie van België verschafte Groot-Brittannië, als garant van de Belgische neutraliteit, een eerbiedwaardige reden om zich in de uitdijende oorlog te mengen. Het deed dat niet uit eigenbelang, maar om een beschavingsprincipe hoog te houden, aldus de Britse premier Hubert Asquith in het Lagerhuis op 6 augustus. De verontwaardiging over de agressie tegen poor little Belgium groeide uit tot een machtig propagandawapen, zeker toen bleek dat de Teutoonse horden zich in het kleine, verkrachte België te buiten gingen aan onuitsprekelijke wreedheden.

De Belgische koning Albert, die zijn oom Leopold II pas vijf jaar eerder op de troon had opgevolgd, had een paar dagen eerder het leger gemobiliseerd. Het was een operetteleger, niet al te best getraind, niet goed uitgerust, niet goed omkaderd. De plichtbewuste koning Albert nam zijn opdracht bijzonder ernstig, vandaar zijn slapeloze nachten. Toen de regering het Duitse ultimatum eenmaal had afgewezen, ontstak het land geschokt en uit verontwaardiging in een patriottische roes, die onder meer 20.000 vrijwilligers naar het leger dreef.

Het leek alsof het land een korte, vrolijke en vooral rechtvaardige en eervolle oorlog tegemoet ging. In de ochtend van 4 augustus trok de koning met zijn hele gezin naar het parlement, onder het enthousiaste gejuich van het volk langs de weg. Om zeven uur die ochtend was het Duitse ultimatum verstreken, twee uur later hadden de eerste Duitse soldaten de grens overgestoken. Het parlement zou de volgende 4 jaar niet meer vergaderen.