Carl De Vos over de CD&V

Hier staan interessante passages in:

DE STANDAARD

Een wolk splijtstof

* maandag 14 september 2009
*
* Auteur:

CD&V STAAT VOOR VERSCHEURENDE KEUZE — De Vlaamse christendemocraten doen volop stretchoefeningen ter voorbereiding van een spreidstand van je welste. Dat krijg je als je de sterkste partij bent in twee regeringen, met tegengestelde belangen.

Vorige week was er veel te doen om de communautaire verdeeldheid binnen CD&V. In het begrotingsdebat verwoordde de federale minister van Welzijn, Steven Vanackere, de partijlijn: elke regering betaalt de eigen bevoegdheden. Vorig weekend deed voorzitter Marianne Thyssen enkele opvallende uitspraken over het gevaarlijkste van alle dossiers: Brussel-Halle-Vilvoorde. Van een fundamentele interne partijtegenstelling lijkt geen sprake. Toch schuift een dreigende wolk splijtstof richting CD&V.

BHV is enkel op te lossen binnen een ruimer staatshervormend compromis. Wellicht met inbegrip van een deal over de niet-benoemde randburgemeesters. Daarover zegt de bevoegde minister, Geert Bourgeois (N-VA), dat hij premier Herman Van Rompuy niet de pasmunt wil leveren voor een BHV-akkoord. Hij gelooft niet in een onderhandelde oplossing en gaat voor de eenzijdige splitsing. Voor Bart De Wever (N-VA) ligt wat de Franstaligen als compensaties vragen 'drie universums en tweeduizend lichtjaren' van de Vlaamse maxima. Hij kiest voor 'een korte, zuiverende crisis' en desnoods voor 'een knal tegen de muur'.

Marianne Thyssen daarentegen verkiest een onderhandeld compromis boven de stemming over de splitsing in het parlement. Dat De Wever er een andere mening op nahoudt, deert haar niet: 'We zijn niet méér gebonden aan de N-VA dan aan andere partijen. Bart De Wever is niet alleenzaligmakend.'

CD&V zei na de val van de regering Leterme over de kwestie-Fortis al dat het onverantwoord was om onwettige federale verkiezingen uit te schrijven in deze crisistijden. Toen kwam Herman Van Rompuy langs en hij hielp Peeters om de Vlaamse verkiezingen te winnen. CD&V moet deze lijn dus aanhouden en met een akkoord naar de kiezer trekken.

Franstaligen laten informeel op het hoogste niveau weten dat ze verder willen gaan dan het 'eerste pakket' dat in het parlement stof ligt te vergaren. De vraag is: wil of kan de N-VA dat compromis aanvaarden? Indien niet, blijft ze dan in de regering-Peeters II? Bourgeois stapte in 2008 voor minder uit de regering: gewoon omdat de communautaire dialoog werd opgestart, niet eens om de uitkomst van onderhandelingen. Kiest CD&V dan voor het overleven van Peeters II of voor dat van Van Rompuy I? Is er dan één CD&V, of is er dan een CD&V die het BHV-akkoord maakt en een CD&V die dat samen met alvast één Vlaamse coalitiepartner betreurt?

Uit verband gespeeld

Als de regionale en federale belangen verder uit elkaar (lijken te) drijven, dan kan de asymmetrie van regeringscoalities federale en regionale flanken van partijen die op beide niveaus vertegenwoordigd zijn uit elkaar duwen. In Vlaanderen is er maar één zo'n partij, en dan nog in de leidende rol. CD&V dreigt door haar coalitiepartners uit verband te worden gespeeld en is onderhevig aan een zachte druk naar confederalisering. In het verleden werd gedacht dat partijen die op het ene niveau wel en op het andere niet meebesturen het meest sukkelen met asymmetrische coalities, omdat ze zich electoraal niet eenduidig kunnen positioneren. Vandaag dreigt het grootste gevaar voor de partij die overal dezelfde positie inneemt. Die loopt het risico in de tang te worden genomen door haar regionale en federale regeringspartners. De partij die de federale en regionale regering leidt, moet dus rijden met de handrem op. De kans op oververhitting is niet gering.

Toen Kris Peeters zijn Vlaamse regering bouwde, toonde hij dat de oude hiërarchie van het tijdperk Dehaene-Van den Brande voorbij is. Hij maakte het politieke systeem daarmee ook onstabieler: regionale coalitiepartners van CD&V voeren federaal oppositie en omgekeerd. In een federatie verlopen verkiezingen in regel gescheiden en de regeringsvorming autonoom. Peeters wist dat in een bipolaire federatie zonder overkoepelende, matigende federale partijen de regeringsvorming grote impact heeft op de slagkracht van het andere beleidsniveau, maar voer toch een eigen koers. De federale regeringsvorming na de verkiezingen van 2007 was al confederaal: de Vlaamse en Franstalige meerderheidsvorming liepen los van elkaar. De MR kon de PS tolereren, Open VLD hield de SP.A buiten. Die confederalisering van de geesten laat zich ook zien in de idee dat Vlamingen weinig belang hebben bij de federale begrotingsposten.

Is er een plan-B?

De communautaire druk die CD&V sinds de rechtmatige keuze van Peeters voelt, is niet nieuw. Die was er al voor en tijdens de kartelepisode, en is nooit verdwenen. Toen die druk te groot werd, liet CD&V het kartel splitsen. Dat is niet langer een uitlaatklep. N-VA en CD&V zijn via de Vlaamse regering, waar iedereen nodig is voor de meerderheid, met elkaar verbonden. De voorspelbare druk moet dus in CD&V of in de Vlaamse regering een weg vinden.

In het laatste geval is de onduidelijke communautaire strategie van Peeters II een bedreiging. In een interessant actua-dossier op de website van de Vlaamse volksbeweging blijkt hoe de Vlaamse beweging sukkelt met de Maddens-doctrine, door sommigen helemaal en enthousiast, door anderen deels en aarzelend aangenomen. Wil iedereen in de Vlaamse regering de Belgische financiën verder laten aftakelen tot Franstaligen van miserie zelf om onderhandelingen vragen? Wat als de sociale zekerheid verder kraakt en dat ook Vlamingen treft? Wat is het plan-B als de Franstaligen zich niet laten uitroken?

In het Vlaamse regeerakkoord staat dat de Vlaamse regering de staatshervorming zal agenderen op het Overlegcomité: is de Vlaamse regering nu vragende partij voor communautaire onderhandelingen of niet? Bourgeois stapte zelfs voor een communautaire dialoog mét garanties uit Peeters I. Peeters II wil 'de in de wetgeving voorziene instrumenten hanteren' als andere overheden op hun 'bevoegdheidsdomein ageren'. Ook als de federale financiering van deelstatelijke bevoegdheden aanhoudt? Dat belangenconflict mag van De Wever geen 'zottekesspel' worden. Maar hoe ver mag het dan wel gaan?

Misschien komt CD&V nog in lastige papieren, wellicht minstens een van de regeringen die ze leidt. Als CD&V een eigen koers vaart, kan ze de druk bij anderen leggen. Maar één ding is al jaren duidelijk: alle partijen en alle burgers van dit land hebben dringend nood aan een grote staatshervorming.

CARL DEVOS Wie? Politicoloog aan de Ugent. Wat? CD&V mag stilaan duidelijkheid scheppen: wil het nu een communautair akkoord of niet? Waarom? Als de Franstaligen zich niet laten uitroken, is de Vlaming de klos

Laten we hopen dat de strekking De Wever het haalt: recht tegen de muur en gedaan met de flaminganten.

Belgica wrote:

Laten we hopen dat de strekking De Wever het haalt: recht tegen de muur en gedaan met de flaminganten.

Wat is de strekking Bart de Wever? De onvoorwaardelijke splitsing van BHV? Dat is het beste voor België, houden we de Vlaams Nationalisten de volgende tien jaar zoet.

Anderen citeren is makkelijker dan een intelligente mening formuleren.

Neen, mijn stelling is de volgende ... geen enkele Vlaamse partij kan het zich veroorloven om een toegeving (lees gebiedsuitbreiding) aan de franstaligen. Zij rekenen er evenwel op dat de Vlamingen nooit eenzijdig BHV zullen splitsen (België als voorzitter van EG), omdat dan de regering valt.

Waarom mag BHV niet gesplitst worden zonder uitbreiding van Brussel, omdat bij een eventuele onafhankijkheid Brussel ingelijfd wordt bij diegene die een natuurlijke grens heeft met Brussel, Vlaanderen dus.

Als wij eenzijdig zouden splitsen, zullen de franstaligen de regering laten vallen, als zij evenwel de regering niet zouden laten vallen, dan zou de Vlaamse Beweging (na zo'n symbolische overwinning) een deel van haar slagkracht (onstaan uit verontwaardiging) inboeten. Dus als de franstaligen België willen redden dan splitsen ze BHV, anders vrees ik (hoop ik) dat de volgende verkiezing een erg communautaire verkiezing zal zijn, ééntje die alleen de NVA kan winnen.