Belgica
Admin
Number of posts : 5604
Location : BELGIE - BELGIQUE - BELGIEN - BELGIUM
Registration date : 2008-11-19
 | | Subject: NATIONALISTISCHE METAFOREN - DES METAPHORES NATIONALISTES Mon May 02, 2011 9:17 pm | |
| We kennen er onderhand enkele / on en connaît quelques un: borrelnootjes / cacahuètes = niet tevreden zijn met slechts enkele (reeds vergaande) splitsingen (zoals de splitsing van de wegcode en de brandweer) / ne pas être d'accord avec seulement quelques scissions (qui vont cependant déjà loin comme la scission du code de la route ou des pompiers); de stekker eruit trekken / retirer la prise = alles op het spel zetten om het Vlaams-nationalisme te dienen / mettre tout en jeu pour servir le nationalisme flamand; zich gooien / se jeter = de eisen van de nationalisten aanvaarden / accepter les exigences des nationalistes; zich pijn doen / se faire mal = enkele schijntoegevingen doen aan de zogenaamde "belgicisten" (die dat eigenlijk helemaal niet zijn) / faire quelques concessions symboliques et peu importantes aux Belgicains (qui ne le sont pas du tout); responsabiliseren / responsabiliser = splitsen / scinder enz. / etc. Allemaal hebben ze als bedoeling het taalnationalisme te verbloemen en "aanvaardbaar", minstens minder zichtbaar, te maken / tous ils ont pour but de redorer le nationalisme linguistique et de le rendre "acceptable" ou en tout cas moins visible.DE MORGEN  De nationalistische agenda achter politieke metaforen
26/04/11, 08u28
Bart Cammaerts, verbonden aan het departement media en communicatie van de London School of Economics and Political Science, verklaart hoe beeldspraak het wij-versus-zijdenken aanwakkert. Het gebruik van politieke metaforen door de Vlaamse politieke elite is geen onschuldig zaakje, schrijft hij.
Ons land zit al sinds 2007 gevangen in een politieke stilstand en sluimerende crisettesfeer. Het Belgische medialandschap spreekt enkel voor 'het eigen volk' en versterkt dus willens nillens de eigen identiteit ten koste van 'de andere'. Burgers wordt een dagelijkse politieke soap voorgeschoteld, met dezelfde protagonisten maar met verschillende scripts ten noorden en ten zuiden van de taalgrens. Wat opvalt in het Vlaamse script van de laatste jaren is het veelvuldige gebruik van metaforen om de
'Vlaamse' boodschap kracht bij te zetten.
Metaforen beschrijven niet enkel 'wat is' in een verstaanbare beeldende taal, ze hebben ook het potentieel om 'wat zou moeten zijn' voor te stellen als het 'wat is'. Het gebruik van een bepaalde metafoor heeft vaak een welomlijnd politiek doel: het eigen gelijk benadrukken of de andere discrediteren, ridiculiseren zelfs. Als we het discours van de Vlaamse politieke elite analyseren in functie van het gebruik van politieke metaforen kunnen we niet voorbijgaan aan het nationalisme als drijvende kracht voor de productie en bestendiging van politieke metaforen.
Het gebruik van metaforen in het Vlaamse politieke discours is divers en betreft sport- en spelmetaforen (surplacen, verlengingen spelen, patstelling, de zwarte piet doorschuiven), oorlogsmetaforen (het front, de loopgraven, een bom onder de onderhandelingstafel), culinaire metaforen (borrelhapjes, een vette vis, een lepeltje suiker, de mayonaise die niet pakt) en transportmetaforen (landen, stuurloosheid, de trein naar nergens). Sommige van die politieke metaforen, zoals het (Vlaamse of Franstalige) front, de loopgraven, surplacen, de vette vis of de zwarte piet, slagen erin om zich te enten in het dominante politieke discours en worden niet meer in vraag gesteld. Er verschuilt echter een welbepaalde boodschap en politieke strategie achter elke metafoor. Vijf zulke strategieën kunnen worden onderscheiden in de Vlaamse context.
Sommige metaforen zijn een veruitwendiging van het politieke immobilisme (surplacen). Andere metaforen benadrukken de haast morele plicht om eenheid te bewaren binnen de eigen etnische groep. Dat heeft als doel eventuele afvalligen af te schilderen als verraders van de 'Vlaamse' zaak. Daarbij verwordt dialoog, respect en compromisbereidheid tot het "ultieme bewijs van zwakheid", zoals Yves Desmet al in 2007 stelde. Inherent hieraan is de strategie van schuld toewijzen voor een mislukking en de categorieke ontkenning van de eigen verantwoordelijkheid in dat falen. Verder dienen sommige metaforen ook om de eigen onderhandelingspositie te versterken, alsook die van 'de andere' te verzwakken of hen te kleineren. Dat is erop gericht de redelijkheid en standvastigheid van de eigen eisen te accentueren en tegelijkertijd een neerbuigende houding aan te nemen ten opzichte van de ideologische vijanden. Ten slotte geven ook sommige metaforen aan dat er een oplossing in zicht is, maar dat is een ijdele hoop gebleken in de voorbije jaren.
De meeste politieke metaforen in het Vlaamse politieke discours zijn erop gericht de verdeeldheid tussen de twee gemeenschappen in de verf te zetten, het eigen gelijk voor te stellen als vanzelfsprekend en 'de andere' te beledigen of af te schilderen als niet compromisbereid. Vooral de culinaire en oorlogsmetaforen, maar tot op zekere hoogte ook de sport- en spelmetaforen bestendigen en versterken het wij-versus-zijdenken. Tja, en dus pakt de mayonaise niet. De landingsmetafoor bracht een meer consensuele toon in de politieke beeldspraak, een uitzicht op een oplossing, maar die is er ondertussen nog steeds niet en dat is - conform met de huidige speeltuinpolitiek - uiteraard de exclusieve fout van 'de andere'. Dat verklaart ook de meer pessimistische toon van sommige andere metaforen die verwijzen naar het gebrek aan politiek kunnen, aan durf - het eeuwige surplacen dat ertoe leidt dat men wel eens collectief van zijn fiets zou kunnen vallen. Wordt er ook niet gezegd dat stilstand achterstand is?
Het is niet mijn bedoeling het gebruik van metaforen in het Vlaamse politieke taalgebruik een halt toe te roepen, maar eerder aan te tonen dat het gebruik van bepaalde metaforen politieke gevolgen heeft, vooral omdat zij een enggeestige nationalistische agenda verhullen die het wij-versus-zijdenken versterken en daardoor ook bijdragen aan een algemene sfeer waarbij een oplossing onmogelijk lijkt. | |
|
