Zeer interessant artikel over de obscure partijfinanciering in België.
KNACK
Partijfinanciering: geen pottenkijkers gewenst
woensdag 17 augustus 2011 om 05u05
De Raad van Europa is opnieuw vernietigend voor het gebrek aan controle op de partijfinanciering in België. Maar de politieke wil om daar iets aan te doen ontbreekt.
Bart Maddens
België op de vingers getikt voor financiering politieke partijen
Een nieuw rapport van de Groep van Staten tegen Corruptie (Greco) zette afgelopen week de Belgische politiek met de billen bloot. De controle op de partijfinanciering rammelt nog steeds aan alle kanten, en met de aanbevelingen die de Greco, een organisatie van de Raad van Europa, in 2009 gaf, is weinig tot niets gedaan. ‘De Greco legt de vinger op de wonde’, zegt professor Bart Maddens (K.U.Leuven), die met Karolien Weekers het boek Het geld van de partijen schreef en meewerkte aan het basisrapport van de Greco.
Onafhankelijke controle
‘Er ontbreekt in de eerste plaats onafhankelijke controle. In vergelijking met andere Europese landen zijn onze regels voor partijfinanciering best streng – bedrijfsgiften zijn bijvoorbeeld volledig verboden – maar wat ben je daarmee als de partijen tegelijk rechter en betrokkene zijn? Zonder onafhankelijke controle is die wet een papieren tijger. Vandaag mogen de partijen zelf de bedrijfsrevisor aanduiden die hun boekhouding controleert. Natuurlijk zijn dat dan vertrouwenspersonen van de partij.’
Bovendien is de wetgeving nog niet waterdicht, stipt Maddens aan. ‘Een belangrijk probleem is dat de boekhouding van de lokale afdelingen niet in de boekhouding van de nationale partijen opgenomen hoeft te zijn. Een partij is altijd een cluster van afdelingen en diensten, en via die schemerzone van vzw’s is in de jaren zeventig en tachtig veel gesjoemeld. Na het Agustaschandaal heeft men vastgelegd dat je tot op het provinciale niveau alle financiering bekend moet maken. Maar via de lokale afdelingen kan nu nog veel. Om corruptie efficiënt te bestrijden, moet je dat hiaat in de wet aanpakken.’
Publieke opinie
Professor Maddens is vol lof voor de expertise van de Greco, maar vreest toch dat dit rapport niets zal doen bewegen. ‘De partijen staan huiverachtig tegenover meer controle. Ze wensen geen pottenkijkers.’ De demissionaire Belgische regering zegt dat ze in lopende zaken niets kan veranderen, maar dat argument lacht Maddens weg. ‘Het is traditioneel het federale parlement dat in deze materie aan de kar trekt. En het parlement mag en kan knopen doorhakken, zoals gebeurd is op het vlak van asiel en migratie. Maar over de partijfinanciering wordt enkel wat vrijblijvend gepalaverd in werkgroepen. En de Raad van Europa heeft wellicht weinig sanctiemogelijkheden als er niets verandert.’
Het enige wat de partijen te vrezen hebben, is de publieke opinie. ‘Het ligt zeker gevoelig bij de mensen dat de partijen jaarlijks samen 53 miljoen euro uit de staatskas krijgen. Dat geeft het gevoel dat ze onbeperkt graaien. Die royale overheidsfinanciering hebben ze in feite gekregen in ruil voor een strengere wetgeving op de partijfinanciering. Maar als je weet hoeveel achterpoortjes er nog in die wet zitten, en hoe gebrekkig de controle is, welke prijs hebben de partijen dan eigenlijk betaald?’
Thomas Verbeke
Home 