Documentaire van Reynebeau

Een beschrijvende docu over het federalisme. Allez, misschien gaan ze op een dag nog snappen wat voor een catastrofe het taalfederalisme is. In het begin van de jaren 60 wisten de grote partijen dit nochtans zeer goed. Hoe belangrijke wetenschap met de tijd verloren kan gaan. Het is triestig.

DE STANDAARD

27 april 2009

Het onvoltooide land

Actua

Onvoltooid Oud-premier Wilfried Martens vertelde dat ze hem ‘een surrealist’ noemden toen hij in 1958 pleitte voor een federaal België. Een halve eeuw later is dat een uiterst gematigde opvatting geworden, nu zelfs grote Vlaamse politieke partijen officieel ijveren voor een nog veel verder gaand confederalisme. En anders dan de federalisten van toen, worden aanhangers van het separatisme vandaag niet door de Staatsveiligheid in de gaten gehouden, maar mogen ze BV’s worden in spelletjes op de openbare televisie.

Het is dus snel gegaan met de staatshervorming. Hoe snel precies, viel te leren uit de eerste aflevering van de vierdelige serie Het onvoltooide land van VRT-hoofdredacteur Jos Bouveroux, die de geschiedenis van de communautaire verhoudingen sinds de Tweede Wereldoorlog vertelt.

Dat eerste deel toonde vooral hoe politieke conflicten als de Koningskwestie of de Schoolstrijd al snel een communautair tintje kregen. Dat kwam eerst doordat in die conflicten een overwegend katholiek en conservatief Vlaanderen tegenover een overwegend socialistisch en progressief Wallonië kwam te staan, en vervolgens doordat het Vlaanderen almaar beter verging, terwijl Wallonië economisch in een sukkelstraatje belandde.

De serie vertelt het verhaal op een klassieke, chronologische, maar ook afstandelijke manier en zonder veel jargon. Haar grote verdienste is dat ze dit verhaal in een ruimere historische context inpast. Daarvoor zorgen onder meer de korte interventies van de Vlaamse socioloog Luc Huyse en diens Franstalige collega Vincent de Coorebyter, aangevuld met beknopte commentaren van politieke actoren van toen, zoals de Vlaamse christendemocraat Wilfried Martens en de Franstalige socialist Philippe Moureaux.

Dat levert een goed uitgebalanceerd geheel op, zozeer zelfs dat – o, uitzondering! – ook de RTBF de reeks zal uitzenden, op 19 mei alle vier de afleveringen op één avond. Het geheel is snedig gemonteerd – elke aflevering duurt ook maar een half uur. De makers deden zelfs de moeite om de bevrijding van 1944 te ensceneren, wat ze voortreffelijk deden, maar waarvan de goede zin toch wat in het ongewisse bleef. En deze enscenering leed onder een euvel dat wel vaker voorkomt bij historische reconstructies: de uniformen van de geallieerde soldaten zagen er veel te netjes uit, zoals hun voertuigen ook te hard blonken.

Marc Reynebeau

‘Het onvoltooide land’, Canvas, zondag 21u.

[quote="Belgica"]Een beschrijvende docu over het federalisme. Allez, misschien gaan ze op een dag nog snappen wat voor een catastrofe het taalfederalisme is. In het begin van de jaren 60 wisten de grote partijen dit nochtans zeer goed. Hoe belangrijke wetenschap met de tijd verloren kan gaan. Het is triestig.

Heel veel van dat federalisme is ingegeven door Waals regionalisme dat schijnt u te vergeten. Misschien waren we onmiddellijk na de oorlog al tevreden met een Vlaamse Minister voor Cultuur

Wat ook de oorzaken mogen geweest zijn, dat verandert niets aan het feit dat het taalfederalisme hic et nunc een grote vergissing is.