Hoe cynisch is het niet dat een Mark Eyskens - toch een verstandig politicus - nu komt zeggen dat Bart De Wever een Belgisch compromis moet breien. En er terloops, in ware VB-stijl, aan toevoegt dat de "Vlamingen" massaal op N-VA gestemd hebben wegens een Franstalig afwijzingsfront.
Op zich acht ik de N-VA - beter Bart De Wever - enerzijds en de PS anderzijds perfect in staat om een zeer verregaand akkoord te bereiken. Ik zal u hieronder zelfs de krijtlijnen geven:
1) Koning met een ceremoniële functie
2) Afschaffing Senaat en van de provincies
3) Defederalisering van alle bevoegdheden, op de sociale zekerheid, buitenlandse zaken (minus buit. handel, ontwikkelingssamenwerking, de wapenexport), defensie en politie na
4) Invoering van een federale kieskring enerzijds en onrechtstreeks verkiezen van Kamer van Volksvertegenwoordigers anderzijds
5) Splitsing van BHV (Europees, gerechtelijk, Kamer/Senaat)
6) Rechtstreekse participatie van de deelstaten aan Grondwetsherzieningen
7) Een Grondwet voor elke deelstaat
Verregaande fiscale autonomie voor de deelstaten (waardoor de "federale" overheid zogezegd haar "kerntaken" beter kan vervullen)
Daarbij zie ik voor de neo-fascisten in het noorden en de regionalistische extremisten in het zuiden drie grote obstakels, zelfs als ze tot een akkoord komen:
(1) Samen beschikken zij over 53 zetels, d.i. geen meerderheid in elk van beide taalgroepen, noch in de Kamer. Met sp.a, ecolo/groen! erbij beschikken ze over een meerderheid in beide taalgroepen. Deze partijen aanvaarden - gewoontegetrouw - alles. Punten 1 tem 5 staan zelfs in het programma van Groen.
Maar ze hebben nog geen 2/3de meerderheid.
Die 2/3de meerderheid bereiken ze wel mits de opname van CDH/CD&V...
Een coalitie
PS-SP.A-Groen/Ecolo-CD&V/CDH-N-VA beschikt over een 2/3de meerderheid, kan worden afgeschilderd als een coalitie van "winnaars", waarbij men CDH nog kan inruilen voor VLD of waarbij VLD vanuit de oppositie als "goede Vlamingen" de "grote staatshervorming" kunnen goedkeuren...
Vraag is wel hoe men de "linkse" posities van socialisten/groenen enerzijds verzoent met de "rechtse" posities van CD&V/N-VA...
Bovendien moeten CD&V/CDH zich dan akkoord verklaren met punten die
linea recta tegen hun programma ingaan, (2) bijv., maar zeker ook (1), voor CD&V (4), CDH (
enz. enz. ...
(2) De tijd. Ze zullen snel tot een akkoord moeten komen. Er is immers de druk van de financiële markten en van de crisis.
(3) Bepaalde zaken kunnen pas na de verkiezingen gebeuren, tenzij men art. 195 wijzigt (al een staatshervorming op zich). Dus in dit scenario kan een vergaand akkoord pas na de volgende verkiezingen goedgekeurd worden, of althans bepaalde aspecten ervan... wat natuurlijk niets garandeert.. Tenzij men natuurlijk deelakkoorden afsluit
(4) De technologie. Discretie is niet meer van deze tijd, dus elke uitspraak van een onderhandelingspartner zet meteen de "goede sfeer" op de helling, waardoor er een communautaire escalatiespiraal ontstaat en een blokkering (zie Dehaene net voor de val van de regering)
(5) De reactie van de Belgische bevolking.
(6) Niet te onderschatten: de radicale achterban van de N-VA, voor wie de minste toegeving een verraad aan de "Vlaamse zaak" is.
(7) Last but not least:
wélke deelstaten? Is de N-VA bereid het Brussels gewest zovéél autonomie en financiële middelen te verlenen, waardoor ze in de logica van de grondwettelijke drieledigheid van België stappen? Daarmee hypothekeert ze feitelijk haar eigen programma om in een volgende fase confederalisme, ergo onafhankelijkheid, te eisen.
Tenzij ze natuurlijk Brussel opgeven.