BRUSSEL - Sinds het begin van de politieke impasse verloren de Vlaamse partijen 31.000 leden, of liefst 21 per dag. De N-VA is de grote uitzondering. De partij zag haar ledenbestand na 2007 met de helft toenemen.
Van onze redacteur
De achterban van de politieke partijen geeft er steeds massaler de brui aan. Dat blijkt uit een rondvraag van De Standaard bij de partijsecretariaten. In 2010 kochten 234.631 Vlamingen een partijkaart. Een daling van meer dan 10 procent tegenover vijf jaar geleden, en een absoluut diepterecord.
Sinds de politiek zich in 2007 vastreed in de zesde staatshervorming, verloren de Vlaamse partijen samen 31.409 leden. Dat zijn er liefst 21 per dag.
CD&V en de SP.A zijn in absolute cijfers de grootste verliezers. Beide partijen zagen meer dan 10.000 militanten vertrekken. Vlaams Belang (22%) en LDD (41%) verloren verhoudingsgewijs het meeste leden. Open VLD en Groen! verloren er 'maar' om en bij de zes procent. De N-VA is de enige winnaar. De partij zag haar ledenaantal met 60 procent stijgen van 9.448 (2007) tot 15.799 (2010). De eerste zeven weken kwamen daar nog eens 2.380 leden bovenop. In dat tempo verdubbelt N-VA-ledenbestand nog eens voor het einde van het jaar.
Naar een verklaring lijkt het op het eerste gezicht niet zeer ver zoeken. Door de institutionele crisis keren steeds meer mensen zich gedegouteerd af van de politiek, en krijgen partijen met harde communautaire standpunten een almaar grotere aanhang. Zo simpel is het. Toch?
'Het verklaart het succes van de N-VA, maar het zit dieper dan dat', zegt Ellen Quintelier van het Centrum voor politicologie aan de KULeuven. Zij schreef een doctoraat over politieke participatie en onderzocht het partijlidmaatschap in Vlaanderen.
'De leegloop van politieke partijen is geen Vlaams, maar een Europees fenomeen', zegt ze. 'De dalende trend was al een hele tijd bezig. De politieke impasse doet er geen goed aan, maar ze is er niet de enige oorzaak van. CD&V en de SP.A verloren tussen 1980 en 2006 al eens de helft van hun leden. De crisis heeft een en ander hooguit wat versneld.'
'Mensen gaan almaar moeilijker langdurige, structurele engagementen aan. Dat is niet meer van deze tijd - zelfs niet in vrijwilligerswerk. Vooral dat speelt de politieke partijen parten. Ook kiezers zijn partijen steeds minder trouw. De jongste verkiezingen waren er telkens grote electorale verschuivingen.'
CD&V, dat zijn ledenbestand niet alleen ziet leeglopen maar ook vergrijzen, werkt naar eigen aan 'een actieplan', voor andere verliezers is het 'een aandachtspunt'. Maar hoe erg is het voor een partij om leden te verliezen? Voor dotaties maakt het alvast niet uit - die hangen alleen af van de verkiezingsuitslag.
Quintelier: 'Leden zijn een belangrijk klankbord. Ze zeggen een partij wat er leeft in de maatschappij. Het zijn ook trouwe kiezers. Een partij die veel leden heeft, kan bovendien zeggen dat ze namens veel mensen spreekt. Al is dat laatste steeds minder een argument.'
De ledencijfers van de N-VA zijn in dat opzicht veelzeggend. 16.000 leden blijft, ondanks de sterke stijging, weinig voor een partij die bij de jongste verkiezingen bijna 1,2 miljoen stemmen haalde.
Home 
