Funderingen van de financiële crisis

Gehoord van politieke verantwoordelijken:
«Wij beleven een crisis, ja, dat is waar, maar wij moeten ons realiseren dat er steeds crisissen geweest zijn en dat er, na deze crisis, er nog anderen zullen komen». Het is niet met een dergelijk fatalisme dat wij verder zullen geraken.

De bevolking heeft nood aan leiders die slechts gedreven zijn door één doel: het gemene goed te dienen.

Er is geen nood aan financiële tools, maar wat missen wij dan?

Walter SIMONSON heeft een kristalheldere analyse gemaakt.

Funderingen van de financiële crisis

De huidige wereldwijde financiële crisis, zonder voorgaande, die wij doormaken heeft zeker enkele ernstige tekortkomingen in het financiële beleid aan het licht gebracht, maar deze tekortkomingen zijn niet de fundamentele oorzaak ervan.

Veel meer dan de financiële waarden zijn het vooral de morele waarden die in de laatste decennia op spectaculaire wijze afgetakeld zijn. In werkelijkheid is het de crisis van de morele waarden die in de laatste jaren ernstig verscherpt is, die ons in het diepe moeras meegesleurd heeft waarin wij nu zitten.

Schaamteloze leugens en grootschalige diefstal zijn helaas dagelijkse kost geworden in de hoge politieke en financiële wereld. De "subprimes" crisis is slechts de laatste uiting van een schreeuwend tekort aan ethiek. Dit is niet nieuw maar het heeft zich ongelukkigerwijze verspreid over alle economische en politieke gezagsorganen, en heeft alle regio's en alle culturen over onze planeet aangetast. In het westen zoals in het oosten, van noord tot zuid, zowel van links als van rechts; hebben bedrog, cynisme en corruptie alle voorgaande niveaus overtroffen.

Vanaf het deerniswekkende gesjoemel van de socialistische gekozenen in Charleroi tot de gigantische staatsleugens van de Bush-administratie die een bloedige oorlog veroorzaakt heeft op basis van voor de gelegenheid verzonnen massa-vernietigingswapens die nooit bestaan hebben;
vanaf de geplande oplichterij van de boeven Lernout en Hauspie, waarin politici, bedrijfsrevisors en grote Belgische banken betrokken waren, tot de enorme Enron affaire waarin tienduizenden eenvoudige spaarders afgezet werden door malafide topmanagers;
vanaf de verduistering door Zwitserse banken door het niet meer opdagen van miljoenen Joodse slachtoffers van de Shoah; tot de bloeiende parallelle economie onderhouden door machtige maffiosi in Italië, Rusland, Japan of in Albanië;
vanaf de criminele onverschilligheid van de westerse wereld ten aanzien van de volkerenmoorden in Cambodja, Rwanda, Tibet, Darfour en Congo; tot de laffe strategische compromissen met totalitaire systemen die kolossale markten vertegenwoordigen, zoals China;
vanaf de onrustwekkende mentale manipulaties van schadelijke goeroes in sekten zonder scrupules, tot de tot haat oproepende discours van gevaarlijke politieke extremistische leiders, xenofoben, negationisten en fanatici;
vanaf de huichelarij die ons tracht te doen geloven dat het geïsoleerde traders waren die miljarden verloren hebben zonder dat hun chefs daarvan op de hoogte waren, tot het misbruik van voorkennis die dagelijks aan enkele hoge pieten toelaat miljoenen kleine spaarders te plunderen;
vanaf de verduistering van fondsen van diverse vzw's of NGO's door hun eigen beheerders, tot het witwassen van kolossale fortuinen verzameld door maffiosi, bloeddorstige dictators en bedrijfsleiders die eenvoudigweg met de kassa zijn weggelopen; de allesomvattende oneerlijkheid verrot onze samenleving en overtreft de botsing tussen Noord en Zuid of tussen liberalisme en socialisme.

Wat de wereld vandaag nodig heeft is een grote morele ommekeer! Niets werd gedaan, of slechts zeer weinig, tegen de witte-boord-criminaliteit die ten slotte meer financiële en menselijke schade aanricht dan het klassieke banditisme dat geldtransporten overvalt, en die veel immoreler is omdat men er buiten de diefstal het bedrog en het misbruik van vertrouwen moet aan toevoegen.

Maar alvorens die criminaliteit aan te pakken, past het orde te brengen in onze menselijke fundamentele waarden zoals de waarheid, het recht, de solidariteit, de vrijgevigheid en de trouw aan het gegeven woord. Te dikwijls hebben de leugen, de wet van de sterkste, het egoïsme, de hebzucht en het verraad de overhand gekregen op elke andere overweging in de moderne jungle waarin wij leven!

Charles Péguy verklaarde: "Diegene die de waarheid niet uitschreeuwen, wanneer zij de waarheid kennen, maken zich medeschuldig met de leugenaars en de vervalsers"

Men mag de ogen niet sluiten noch sprakeloos blijven voor de schandalen, onrechtvaardigheden en onnoemelijke gemeenheden die zich rondom ons afspelen.

De ernstige financiële crisis en weldra de economische crisis die de wereld treft zal tenminste het nut hebben de gewetens wakker te schudden en ons aan te sporen uit onze cocons, waarin we ingeslapen waren, op te staan; ze zal onze ogen openen voor het essentiële en dit is niet van materiële aard!

Walter SIMONSON

Ik trek graag de parallel met de Belgische institutionele crisis. Het verschil is echter dat men wat de grote financiële crisis betreft, wél belangrijke lessen durft te treffen (grondige hervorming banksector), maar dat die wil totaal ontbreekt in het kader van de Belgische institutionele crisis tenzij om het probleem nog groter te maken (uitdieping federalisme of splitsing België).

Texte intéressant dans le Monde:

01 mars 2009

La crise est plus profonde en Europe qu’aux Etats-Unis

Pour un peu, les gouvernements européens exprimeraient leur compassion à l’égard des Etats-Unis, tant la récession y semble forte – et elle l’est. On les préfèrerait cependant moins apitoyés mais plus lucides. La crise n’est pas moins profonde en Europe qu’aux Etats-Unis, au contraire. Or les plans dits de relance sont en Europe d’une coupable mollesse.

Une fois encore, une statistique mal comprise a brouillé les cartes. Aux Etats-Unis, la production s’est contractée de 6,2% au dernier trimestre de 2008, a annoncé le Bureau of Economic Analysis (BEA), le 27 février. Jamais une telle baisse d’activité économique n’y avait été enregistrée depuis l’hiver 1982.

- 6,2% ! Les Européens ont des chiffres tellement inférieurs en tête (-1,2 en France, -1,8 en Italie, -2,1 en Allemagne) qu’ils croient échapper au pire. Ils se trompent. La pente est la même. Seule la présentation statistique diffère.

Aux Etats-Unis, les comptes trimestriels sont toujours présentés « en rythme annuel » : - 6,2%, cela mesure l’ampleur qu’atteindrait la récession si elle se poursuivait durant un an sur la même pente qu’au quatrième trimestre de 2008. Cette présentation accentue considérablement les mouvements.

En Europe, on compare les résultats d’un trimestre à ceux du trimestre précédent. -1,2%, cela mesure la contraction de la production française du troisième au quatrième trimestre de 2008. Le chiffre publié est moins spectaculaire, mais la contraction qu’il reflète n’en est guère moins forte.

Présentons les statistiques américaines comme on le ferait en Europe. Du troisième au quatrième trimestre de 2008, le PIB des Etats-Unis en volume a diminué de 11.712,4 à 11.525,0 milliards de dollars (1). Il s’est donc contracté de 1,6%. La France a certes fait un peu moins mal, mais l’Italie (-1,8%) et surtout l’Allemagne (-2,1%) ont fait bien pis.

Et si l’on présente les statistiques européennes à la façon des Etats-Unis, l’amplification joue à plein. En rythme annuel, le PIB français a diminué de 4,8% au quatrième trimestre, le PIB italien de 7,4% et le PIB allemand de 8,5%.

Il n’est pas moins pertinent de mesurer de combien le PIB en volume a diminué au quatrième trimestre 2008, depuis le point le plus haut du cycle, c’est-à-dire le premier trimestre, comme en France ou en Allemagne, ou le deuxième trimestre, comme aux Etats-Unis. La comparaison n’est pas à l’avantage de l’Europe, et surtout pas de la zone Euro (cliquez sur le graphe pour l’agrandir). Or la plupart des pays d’Europe continentale partaient de plus bas, voire de beaucoup plus bas que les Etats-Unis, qui ont bénéficié depuis 2000 de politiques monétaire et budgétaire expansives.

Si la crise est aussi dévastatrice en Europe qu’aux Etats-Unis, est-il raisonnable d’y opposer des plans gouvernementaux aussi disproportionnés ? Le plan Obama, qui dépasse 5% du PIB en 2009, ne réussira guère qu’à réduire de moitié l’ampleur probable de la récession, selon le prix Nobel d’économie Paul Krugman. Or le plan de relance britannique atteint péniblement 1,3 % du PIB, selon l’OFCE. En France (0,8%), en Allemagne (0,4%) et surtout en Italie (entre zéro et 0,1%) les réponses des gouvernements sont jusqu’à présent dérisoires.

(1) Il s’agit du PIB en monnaie nationale, volumes chaînés, année de référence 2000.