België verslaat Nederlands record
BRUSSEL - België heeft vanaf morgen, op de kop af 208 dagen na de parlementsverkiezingen, nog steeds geen nieuwe regering. Dat is een absoluut Belgisch record en het evenaart de langste Nederlandse formatie die we in dit land ooit meegemaakt hebben.
In Nederland kwam het één keer voor dat de formatie zo lang duurde: in 1977 bij het eerste kabinet Van Agt. De kans is groot dat de Belgische politici ook dit record ruimschoots zullen overtreffen. Het grote probleem in België is dat de regeringsvorming is gekoppeld aan een ingrijpende hervorming van de Belgische staat. Dit blijkt een goede voedingsbodem voor een verdere aanscherping van de tegenstellingen tussen de Vlamingen en de Franstaligen.
Tegenstellingen
Het rijkere Vlaanderen wil meer autonomie en minder afdragen aan het armere zuiden. De Franstalige Walen en Brusselaars vrezen een verarming en klampen zich vast aan het solidariteitsprincipe. Maar daarnaast blijken de politieke partijen van Vlamingen en Franstaligen ook onderling fors van mening te verschillen over de manier waarop de problemen moeten worden opgelost.
Uitslag
De duidelijke winnaar van de verkiezingen van 13 juni is in Vlaanderen de Vlaams-nationalistische N-VA van Bart De Wever. Het werd de grootste partij van het land. Bij de Franstaligen boekte de socialistische PS van Elio Di Rupo het beste resultaat met net een zetel minder dan de N-VA.
Eerste ronde
Koning Albert II stelde De Wever op 17 juni aan als informateur. Maar de N-VA-voorzitter vond het te vroeg voor onderhandelingen.
Tweede ronde
Vervolgens benoemde de koning Di Rupo tot zogenaamde preformateur, een tot dan onbekende functie die duidelijk maakte dat een echte formatie er nog in het geheel niet in zat. De PS-leider sprak van 'het onverzoenbare te willen verzoenen.'
Derde ronde
De N-VA trok de stekker uit het overleg wanneer de voorstellen van gedoodverfd premier Di Rupo minder ver gaan dan gewenst. Opnieuw is dan het de beurt aan De Wever. Van de koning kreeg hij op 8 oktober een zogenoemde verduidelijkingsopdracht. Zijn voorstellen werden echter binnen enkele uren door de PS en andere Franstalige partijen naar de prullenbak verwezen, waarmee in elk geval duidelijk wordt dat het wederzijds vertrouwen tot het nulpunt is gedaald.
Vierde ronde
In deze patstelling werd op 21 oktober de Vlaamse sociaaldemocraat Johan Vande Lanotte ingeschakeld om als koninklijk bemiddelaar een compromis te vinden. Hij moet de partijen weer op een lijn brengen, dus tegemoet komen aan de wensen van de Vlamingen, zonder te ver te gaan voor de Franstaligen. Begin december komt Vande Lanotte met een basistekst voor verder overleg, maar oogst vrijwel direct kritiek van onder meer de N-VA en de Vlaamse christendemocraten.
Ondertussen zetten de financiële markten België onder druk wegens het uitblijven van een regering, en dus ook van de noodzakelijke bezuinigingen.
Game over
"België is kapot", is de trieste conclusie van politiek wetenschapper Carl Devos van de universiteit Gent. Volgens hem is de traditionele Belgische overlegcultuur langzaam aan het verdwijnen. De bereidheid bij partijen tot compromissen wordt steeds kleiner: "Voor hen is het nooit genoeg, terwijl de tijd dringt." (ANP/EK)
Bron: Ad