Ann Brusseel (VLD) breekt met de splitsingslogica - rompt avec la logique des scissions !

Très courageuse de cette députée du parlement "flamand", mais elle sera brûlée vive par tous les derniers nationalistes flamingants. Zeer moedig van deze "Vlaamse" gedeputeerde, maar ze zal wel levend gevild worden door alle laatste Vlaams-nationalisten.

Voor mij is het nog iets te soft. Ook de gewesten moeten eraan. Pour moi, c'est encore un peu trop soft: aussi les régions doivent passer à la trappe.

liberales.be



Waar gaan de centen van de Vlaming naartoe?
column vrijdag 15 april 2011
Ann Brusseel

Regio met groeipijnen

Vlaanderen zette de voorbije decennia met toenemend enthousiasme en steeds stijgende budgetten in op de bevestiging en promotie van een eigen identiteit, niet alleen in Vlaanderen, maar ook in het buitenland. Met succes, kijk er de verkiezingsresultaten op na. De Vlaming raakt stilaan overtuigd van de eigen superioriteit, die vreemd genoeg gekoppeld is aan een revanchistisch minderwaardigheidscomplex. Of zoals een kersverse N-VA’er dit onlangs verwoordde: “We hebben 180 jaar lang de zweep van de Franstaligen gevoeld.” Toegegeven: Franstalig België (van Gent over Brussel tot in Luik) was voor de Vlamingen niet altijd vriendelijk. Antoinette Spaak en haar aanhangers minachtten de Nederlandstalige Brusselaars en bedachten (succesvolle) strategieën om Brussel te verfransen. Maar moeten we daarom tot het einde der tijden boos zijn op alle Franstaligen en nu zoals kleine kinderen de communautaire eisen eindeloos opstapelen? Ter vergelijking: moet ik als vrouw eeuwig wrok koesteren tegenover alle mannen, omdat het hen doorheen de geschiedenis aan een minimum aan respect voor mijn geslacht ontbrak? Natuurlijk bestaat het FDF nog, maar troost u, misogyne mannen bestaan ook nog en ze bekleden zelfs vaak hoge functies in onze samenleving. Toch raad ik vrouwen aan vooruit te denken.

Wil Vlaanderen vooruit? Complexloos volwassen worden, weg van het verleden? Om het verleden los te kunnen laten moet je natuurlijk ook het slecht bestuurlijk werk van de vorige eeuw onder de loep durven nemen – ik denk aan de taalwetgeving, de kiesomschrijvingen, het kluwen van bestuursniveaus...(1) Dan moeten de Vlaamse politici samen met de Franstaligen de Staat hervormen en moderne structuren vastleggen die vooral ten dienste staan van de burger (en dus ook de Franstalige en de expats rond Brussel). Onbevangen en rationeel, zonder taboes en vooral niet met de bedoeling de ander kapot te maken of met alle lasten en schulden op te zadelen. En dan moet het in principe lukken… Er zijn zeker Vlaamse politici die dit oprecht willen. Maar ze laten weinig van zich horen. De wanhoop is nabij. De Vlaams nationalisten lijken helemaal niet vooruit te willen met het land. Niet verwonderlijk als je een voorzichtige psychoanalyse durft maken van de ooit vernederde deelstaat die nu relatief rijk geworden is. Bovendien is het eigen aan nationalisten om moeilijk te doen over elk mogelijk compromis met de ‘tegenpartij’, want de enige die telt is het ‘eigen volk’.

Eindelijk komt de laatste maanden een tegenstroom op gang, vooral uit culturele hoek maar ook in andere kringen, denk aan de econoom Koen Schoors. (2) Maar die tegenkanting heeft lang op zich laten wachten en onze politici leggen al jaren alleen verantwoording af in hun eigen taalgemeenschap. Bijgevolg zitten we ondertussen al met een paar gebakken peren: het wafelijzersysteem dat publieke middelen verslindt en het feit dat elke Nederlandstalige verkozene wordt verondersteld een ‘goede Vlaming’ te zijn. Dit laatste houdt o.a. in dat je anderstaligen in de rand rond Brussel als een plaag beschouwt, dat je het confederalisme bepleit en de kloof tussen Vlaanderen en Wallonië onoverbrugbaar noemt. Wie ideeën heeft die tegen de flamingante reflex ingaan, kan best naar Europa verkassen. Want in de Vlaamse politiek wordt de niet-flamingant stelselmatig door zijn of haar eigen partij gevraagd discreet te zijn of zelfs teruggefloten.

Een stevige particratie gecombineerd met electorale angst van traditionele partijen verdraagt geen creatieve of nieuwe meningen voor België. Niet realistisch of niet meer van deze tijd, naar het schijnt. De mythe van de alleenzaligmakende regionalisering moet kost wat kost in stand gehouden worden. Zo werden de voorbije decennia extra structuren gecreëerd en nu in stand gehouden, niet meteen naar de behoeften van de burgers, maar louter om aan de dromen van een deel van de heersende politieke klasse te voldoen – voornamelijk aangestuurd door bepaalde her en der verspreide ex-Volksunieleden. De Staat omwille van de Staat, niet omwille van de onderdanen. Die zijn er enkel om te betalen en te geloven in de volksaard. Poging tot overzicht.

Vlaanderen, de leeuw!

De Vlaamse Gemeenschap koos een eigen feestdag. Op zich geen probleem. Volksfeesten kunnen best sympathiek zijn. Nu zegt de keuze van de symbolische datum soms veel. Vlaanderen herdenkt op 11 juli de Guldensporenslag, een bloederige strijd door Hendrik Conscience tot een heldenverhaal verheven. Misschien ligt het aan de romantische aard van de schrijver dat die veldslag bij Vlamingen gekend is als een beslissende slag tegen de Franse overheersing en zelfs tegen de verfransing, terwijl het over belastingen ging en zeker niet over taal. In 1302 versloegen de Graafschappen Vlaanderen en Namen, (de huidige regio’s West- en Oost-Vlaanderen, Namen en Henegouwen) het leger van de Franse koning (gesteund door de Brabanders). In 1304 gebeurde bij de Pevelenberg zo nagenoeg het omgekeerde, maar dit geheel terzijde. De Vlaamse Gemeenschap vond de heldhaftige gebeurtenis van 1302 blijkbaar het uithangbord van haar volksaard en kiest zo voor een assertieve identiteit. (3)

Nu blijkt dat de stoere Vlaamse leeuwen van 1302 wel een centje mogen kosten, elk jaar meer zelfs! De Vlaamse overheid trok vorig jaar maar liefst 1.402.000 € uit in het kader van de viering van de Vlaamse feestdag. ‘De Gulden Ontsporing’, georganiseerd door de vzw Ancienne Belgique (no pun intended), was goed voor 445.000 € subsidies. Voor de 11-daagse ‘Vlaanderen Feest!’ kreeg de vzw Vlaanderen-Europa maar liefst 807.000 € subsidies. ‘Vlaanderen Muziekland’ kon rekenen op 150.000 €. In 2000 kostte de organisatie van ‘De Gulden Ontsporing’ op de Grote Markt te Brussel nog 2 miljoen Belgische franken (ca. 50.000 euro), in 2010 is er al 445.000 € voor nodig. We spreken dus over een bijna vertienvoudiging op tien jaar tijd. In september 2010 stelde Vlaams Minister-president Peeters nochtans dat Vlaanderen meer moest doen met minder geld, gezien de economische crisis. Op brood en spelen wordt echter niet bespaard.

Dat elke grootstad ter wereld groeit, is in België een taboe. Op vlak van ruimtelijke ordening is de vraag naar respect voor het groene karakter heel begrijpelijk. Voor de taalpolitiek is de begroting echter minder redelijk, de aanpak weinig transparant en de doeltreffendheid ervan is zeer twijfelachtig. De Vlaamse Regering heeft een specifiek beleid voor de Rand rond Brussel en keert jaarlijks immens veel subsidies uit om ‘de verfransing tegen te gaan’, onder andere 4.302.000 € voor ‘taalpromotie’ aan vzw de Rand. Ook andere vzw’s kunnen dit jaar weer rekenen op 455.000 € van minister Bourgeois, gemeenten op een extra 150.000 €. Het is goed dat een cursus Nederlands aangeboden wordt aan anderstalige inwoners en dat de onderwijs-, jeugd- en culturele structuren de nodige middelen krijgen om een aangepaste werking te kunnen voorzien in de periferie van Brussel (dit geldt trouwens ook voor Brussel zelf). Maar wat moeten we toelaten onder die ‘initiatieven die het Vlaams karakter van de streek bevorderen’?

Wat is het rendement van campagnes met borden en vlaggen die elke inwoner erop wijzen dat hij of zij woont ‘waar Vlamingen thuis zijn’? En waarom is de toelichting bij de begroting zo beperkt? Een ander voorbeeld van de stille propaganda is ‘de Gordel’. Een politiek evenement verkleed als fietsdag voor het gezin, wordt met geld van de belastingbetaler gefinancierd. In 2010 was ‘de Gordel’ goed voor 519.000 €, bovendien gepromoot door de openbare omroep, Radio 2. Ook met geld van wie de verfransing, europeanisering of ontnederlandsing van de Rand absoluut niet problematisch vindt – of wie zich afvraagt of de overheid zich moet moeien met de taal die de inwoners privé met elkaar spreken. Één van de gevolgen is dat de Gordel ondertussen ook het internationaal record punaises strooien verbrak. Wat hebben we dan bereikt?

Het valt op hoeveel belastingsgeld naar vzw’s met een ‘Vlaamse missie’ gaat. Naast vzw De Rand, kan ook het ‘Vlaams Europees Verbindingsagentschap’ als vzw op een dotatie rekenen die haar vaag omschreven functie niet rechtvaardigt, zijnde 1.089.000 € dit jaar. (4) Dan hebben we de vzw ‘Vlaanderen Europa’, die vorig jaar op een hoorzitting in de Commissie Buitenlands Beleid een uiteenzetting over publieksdiplomatie kwam geven die meer gemeenschappelijk had met het programma van de N-VA dan met welke vorm van diplomatie dan ook. Je kan je afvragen hoe het zit met de democratische controle op deze organen en de resultaten die ze behalen in het belang van de burger met al dat belastingsgeld. Jammer genoeg stellen we ook vast dat zelfs de democratische controle niet altijd veel voorstelt. De kiezer die niet voor een flamingant programma gekozen heeft, is er in Vlaanderen wel aan voor de moeite. De controle van het Vlaams parlement op de zotte bedragen en beleidsinitiatieven ter bevordering van de volksaard stelt weinig voor. In deze assemblee wordt zodanig veel gepreekt voor eigen kerk, dat velen de nationalistische koers ondertussen doodnormaal vinden. Beslissingen op vlak van media, buitenlands beleid en administratie zijn tekenend.

U vraagt niet, wij draaien toch…

Één van de kernengagementen van de VRT is de versterking van de Vlaamse identiteit via radio en televisie. Er bestaan quota bij de openbare omroep voor de muziek van eigen bodem: 20%, met één kanaal dat bekend is bij de luisteraar als zender met Nederlandstalig profiel, zijnde Radio 2. Op Radio Vlaanderen Info, het internationale kanaal, worden enkel nog Vlaamse artiesten gedraaid. Voor televisie werd ook een streefcijfer vastgelegd van minstens 50% voor Vlaamse producties die moeten uitgezonden worden tussen 18 en 23u op de ‘generalistische kanalen’. Voor de kijker die eens iets anders wil is er natuurlijk de herhaling van de herhaling van Midsomer Murders. Daarbij dient de belastingbetaler ook te beseffen dat eigen producties een veelvoud kosten van aankopen van reeds bestaande programma’s of series. Gelukkig zijn er ook de goede documentaires die Vrankcx selecteert, meestal BBC-producties, want voor dergelijke onderzoeksjournalistiek en grondige internationale berichtgeving trekt Vlaanderen amper tot geen middelen uit, het steekt liever alle centen in de soap van eigen bodem.

De Vlaamse Huizen in New York en Osaka kosten de belastingbetaler aan huur alleen al meer dan een miljoen euro per jaar, dan hebben we het nog niet over personeelskosten (lonen en logement). Mochten die instellingen dan nog voldoende relevantie of meetbaar rendement hebben, kan je het overwegen, maar dit is helaas niet het geval: de Vlaamse Regering weigert hun concrete resultaten te evalueren. De bedoeling van die huizen is Vlaanderen bekendheid te geven in de wereld. In Europese buurlanden kan een netwerk van Vlaamse culturele en politieke vertegenwoordiging wel nog werken, hoewel dit geen gemakkelijke opgave is. In verre overzeese gebieden geldt echter alleen het internationaal erkend diplomatiek netwerk als officiële vertegenwoordiger van een overheid. Ambassadeurs krijgen toegang tot de VIP’s in China, Japan, Rusland en de VS, een Vlaamse ambtenaar niet, ook al geef je hem een diplomatiek statuut en werkingsmiddelen.

Waarop wordt wél bespaard door de Vlaamse Regering? Eén: onderzoek en ontwikkeling, terwijl net nu alles moet ingezet worden op innovatie, omdat we nu eenmaal in een kenniseconomie leven. Twee: onderwijs, terwijl een demografische explosie voor een capaciteitsprobleem zorgt en er hervormingen nodig zijn. Deze twee voorbeelden spreken boekdelen. Als we zo voort doen, missen we met onze regio de Europese trein en stevenen we af op gigantische economische problemen. Een overheid die zoveel in haar eigen branding investeert en te weinig in haar kerntaken, het geeft me een wrang gevoel. Vaak werd als reden voor een regionaal beleid aangevoerd dat wij Vlamingen minder centen verspillen en dus efficiënter werken. Maar met die bestuurscapaciteit gaat het niet zo goed als verwacht. Vlaanderen telt een paar eigen rechtbanken: onlangs bleek dat 6 rechters over anderhalf jaar 9 vonnissen geveld hadden. Een ander minder fraaie eigenschap van Vlaanderen is de regelneverij: een vergunning of attest van gelijkstelling van diploma krijgen, het duurt maanden waar het elders in een paar weken kan. Zo lopen we tal van investeringen mis. Het aantal ambtenaren daalt lichtjes in Wallonië en bij de federale overheid, de Vlaamse overheid versterkt ondanks budgettaire krapte nog steeds haar ambtenarij en dwingt met haar regeldrift gemeenten om hetzelfde te doen.

Waarom nog regionaliseren?

Om zuinig te zijn moeten we als Vlaamse burger dus niet om meer bevoegdheden vragen. Evenmin om een meer slagvaardige overheid en een vlottere dienstverlening te hebben. De vraag naar regionalisering is zo een dogma geworden, een blinde regel, steeds opnieuw gescandeerd door gehersenspoelde lieden die enkel uit zijn op een vervlaamsing van elk domein van de samenleving. Het Vlaams Parlement doet ijverig mee. Wie daar de hierboven vermelde kritiek in commissievergaderingen formuleert, wordt met veel verontwaardiging, onbegrip, misprijzen of stilzwijgen geconfronteerd. In ons dakrestaurant bestel je een ‘tong op de wijze van de molenaar’, geen ‘meunière’. We drinken hier sinds kort Ordal, water uit de Kempen, eerder Chaudfontaine… Voor wie de indruk krijgt dat dit schertsend bedoeld is, toch even herinneren aan het feit dat Bourgeois verbood het concert Belgavox uit te zenden op de VRT en Clouseau uitschold omwille van een lied dat voor verdraagzaamheid pleitte. Vergeet niet dat de N-VA onlangs dreigde de KVS hun subsidies te ontnemen omdat een groep artiesten er zich tegen het nationalisme uitsprak met de campagne ‘Niet in mijn naam’. Dan wordt het regionaliseringverhaal pas echt ranzig. Je merkt dat bepaalde zaken door de Vlaamse overheid hevig gepropageerd worden, andere worden zo mogelijk de kop ingedrukt. Zijn alle Vlamingen zich bewust van deze evolutie?

Meer bevoegdheden vragen voor de gewesten en gemeenschappen is dus geen rationele keuze, want alles wijst in de richting van een gebrek aan redelijke argumenten en dogmatisch denken. Regionaliseren om te regionaliseren leidt tot een verdeeld binnenlands en buitenlands beleid, dat niet aan efficiëntie wint maar wel extra geld kost aan de belastingbetaler. Het is tijd om het roer om te gooien. Ook de liberale partij moeten durven zeggen dat het welletjes geweest is met de nationalistische regionaliseringdrift. Laten we kijken wat beter door Gewesten of Gemeenschappen gedaan kan worden en wat beter terug federaal wordt, zoals ontwikkelingssamenwerking of milieu. Denk maar aan de verschillende geluidsnormen voor vliegtuigen die boven onze drie gewesten vliegen en aan die vervelende rivieren die taalgrenzen oversteken, met of zonder vervuiling. Wie betaalt de rekening van die schoonmaak? Affaire à suivre…


De auteur is Vlaams volksvertegenwoordiger voor Open Vld
Voetnoten
(1) Taalwetgeving: bv. 27 faciliteitengemeenten en de kafkaiaanse omzendbrief Peeters. Kiesomschrijving: bv. eeuwige discussie over BHV. Bestuursniveaus: verschillende niveaus zonder homogene bevoegdheidspakketten, met eigen personeel voor zelfde soort taken als ander niveau, onvoldoende efficiënt door te weinig overleg.
(2) Koen Schoors, professor Economie aan UGent, in Knack van 30 maart 2011: “Wie tegengas geeft, wordt geschoffeerd”.
(3) Als feest voor de Vlaamse culturele gemeenschap kon men ook opteren voor de datum waarop de Rijksuniversiteit van Gent vernederlandste, met de historische openingsplechtigheid van het academiejaar 1930-1931 op 21 oktober. Emancipatie en verwerven van taalrechten zijn aannemelijk als feestreden. Wil je echter niet verwijzen naar een oud conflict met de toenmalige Franstalige klasse, dan kun je bijvoorbeeld ook de geboortedatum van een getalenteerde Vlaamse schrijver kiezen. L’embarras du choix…
(4) We hebben tenslotte ook een administratie en een permanente vertegenwoordiging bij de Europese Unie die zich bezighoudt met de Europese taken.
(5) Beheersovereenkomst VRT 2007-2011, p.12 en 22.

Ann Brusseel

Ça devait arriver. Je pense que c'est aussi un peu normal c'est une O. VLD donc elle est dans l'opposition, mais bon espérons qu'il y aie une vrai prise de conscience dans le nord du pays.

Une place dans le cartel au coté des ex-PP?