Dave Sinardet in DS over Quebec

Goede tekst, met toch een ietwat overdreven passage. Ik ken nog echte Vlaams-nationalisten. 't Zijn er niet veel, maar allez.

DE NATIE VERSUS DE CIJFERS

* maandag 05 oktober 2009
*
* Auteur:

'Vive le Québec libre!'. 42 jaar geleden riep de Franse president De Gaulle die legendarische woorden uit vanaf het balkon van het stadhuis van Montreal. De opkomende separatisten in Quebec wonnen erdoor aan legitimiteit, maar de Canadese regering was not amused: De Gaulle mocht de rest van zijn reis op zijn buik schrijven (een handvol Waals-nationalisten zag hem als alternatief voor het staatsbezoek aan Ottawa al een 'Vive la Wallonie libre!' ten beste geven vanaf het Luikse stadhuis, maar tevergeefs).

Afgelopen week weerklonken dezelfde woorden daar opnieuw, aan het Hôtel de Ville. Een heuglijk moment dat ik bij toeval mocht meemaken, toen mijn Lonely Planet me door 'Vieux-Montréal' gidste. De scène vertoonde wel verschillen met die uit 1967: het statige stadhuis stond nu op renovatie te wachten, de extatische massa was herleid tot een tiental met papieren Quebec-vlagjes zwaaiende bejaarden en de rol van de president was overgenomen door een met pensioen gaand bestuurslid van het 'Comité des fêtes nationales Québécoises'. Het bleek het afscheidscadeau van zijn collega's. Een bevriend gemeenteraadslid had geregeld dat de man even aan het balkon mocht komen piepen.

Het tegelijk ridicule en aandoenlijke tafereel is niet echt representatief voor het hedendaagse draagvlak van het 'souverainisme', zoals het project voor een onafhankelijk Quebec genoemd wordt. Dat ligt nog steeds tussen de 35 en 45 procent. Het zit ook vrij sterk geworteld in de culturele en intellectuele wereld, zoals ik kon merken op het congres over 'multinationaal federalisme' waar de scheidslijn tussen militantisme en wetenschap soms dun was. Maar stijgend kun je de lijn voor de souverainisten toch niet noemen: sinds een nipte meerderheid in het laatste referendum van 1995 verkoos om deel te blijven uitmaken van Canada, verloor de nationalistische Parti Québécois (PQ) aan slagkracht, werd de question nationale minder prioritair en de steun voor onafhankelijkheid wisselvalliger.

Opvallend verschil met het Vlaams-nationalisme is dat de onafhankelijkheidsgedachte in Quebec gestoeld blijft op een expliciet nationalistisch discours: de Québécois zijn een volk, een land, een natie. De nation Québécoise heeft een eigen taal, cultuur, geschiedenis en territorium en kan zich pas volledig ontplooien als ze zichzelf volledig kan besturen. In Vlaanderen hoorden we dat lang ook (over de Vlamingen welteverstaan), de regeringen Van den Brande maakten er zelfs hun officiële doctrine van. Maar dat verhaal verdween op de achtergrond, zelfs bij onze nationalistische partijen, zeker bij de N-VA. Of hoorde u Bart De Wever recent nog over een Vlaamse natie, cultuur of identiteit? Het N-VA-discours werd gedenationaliseerd en gebouwd op rationaliteit, goed bestuur en cijfers. Nationalisten zonder natie. Maar met een rekenmachine.

De keuze voor voormalig Voka-topman Philippe Muyters als N-VA-minister is daarvan de meest recente veruitwendiging (al gooit de ontdekking dat de man niet kan rekenen wel enig roet in het eten). Dat discours loopt daarom niet gelijk met de onderstroom, zoals blijkt wanneer de N-VA eens congresseert en de zaal spontaan uitbarst in een bevlogen 'Vliegt den Blauwvoet'. Maar officieel klinkt het dat het federale systeem nu eenmaal niet werkt en Vlaams geld naar een bodemloze Waalse put vloeit. In Quebec - niet bepaald de rijkste Canadese provincie - hoor je precies het omgekeerde: 'Oké, Canada werkt eigenlijk wel goed en misschien boeren we op ons eentje financieel wel achteruit, maar we zijn nu eenmaal een natie'.

Misschien moeten ze bij de PQ toch eens in de leer bij hun Vlaamse collega's. Al blijken ze daar niet toe geneigd: hoezeer ze goede contacten onderhouden met de onderdrukte broeders uit Schotland en Catalonië, om de als (extreem-)rechts gepercipieerde Vlaams-nationalisten lopen ze met een boog heen, zoals een PQ-vertegenwoordiger mij toevertrouwde. De partij definieert zich immers als links. Bovendien is de Belgische situatie voor hen natuurlijk wat dubbelzinnig: via de internationale francofonie zijn ze verbonden met de Franstalige Belgen, ook al lijkt hun pleidooi voor taalterritorialiteit als twee druppels water op het Vlaamse. Ze beseffen het niet, maar het zijn echte Vlamingen, die Franstalige Canadezen.

En op de Franse mère patrie hoeven ze alvast niet meer te rekenen. Toen Sarkozy onlangs langskwam, was het om erop te wijzen dat de wereld meer eenheid en minder verdeeldheid nodig heeft en dat hij de Québécois dichter bij Canada wil brengen. Bij de PQ waren ze pas amusés.

Dave Sinardet is politicoloog aan de UA, de VUB en de FUSL. Zijn column verschijnt tweewekelijks op maandag.

In zijn stuk houdt hij enkel rekening met NVA.
Beetje kort door de bocht...

Sinardet:

Quote :

Opvallend verschil met het Vlaams-nationalisme is dat de onafhankelijkheidsgedachte in Quebec gestoeld blijft op een expliciet nationalistisch discours: de Québécois zijn een volk, een land, een natie. De nation Québécoise heeft een eigen taal, cultuur, geschiedenis en territorium en kan zich pas volledig ontplooien als ze zichzelf volledig kan besturen. In Vlaanderen hoorden we dat lang ook (over de Vlamingen welteverstaan), de regeringen Van den Brande maakten er zelfs hun officiële doctrine van. Maar dat verhaal verdween op de achtergrond, zelfs bij onze nationalistische partijen, zeker bij de N-VA. Of hoorde u Bart De Wever recent nog over een Vlaamse natie, cultuur of identiteit? Het N-VA-discours werd gedenationaliseerd en gebouwd op rationaliteit, goed bestuur en cijfers. Nationalisten zonder natie. Maar met een rekenmachine.

Ondanks dit alles hebben Engelstaligen wel overal rechten in Quebec. Dit in scherp contrast met de Franstaligen in (Belgisch-)Vlaanderen.

Sinardet wrote:

Het N-VA-discours werd gedenationaliseerd en gebouwd op rationaliteit, goed bestuur en cijfers. Nationalisten zonder natie. Maar met een rekenmachine.

Dit heet centennationalisme...

Inderdaad goede tekst, al haalt u de foute passages aan. Dat Vlaams-nationalisten ginder als extreem rechts pepercipieerd worden, heeft uiteraard met de media te maken (ik vermoed dat men ginder Franstalige kranten zal lezen, geen Nederlandstalige ;-).

Quote :

ook al lijkt hun pleidooi voor taalterritorialiteit als twee druppels water op het Vlaamse. Ze beseffen het niet, maar het zijn echte Vlamingen, die Franstalige Canadezen.