Bron:
http://kafka.antifa.net/wijkamp.htmDe Hitler van Kerkrade Door Hans Toonen (GPD) April 2001
Zijn naam is Stefan Wijkamp en hij is z'n baan, veel vrienden en z'n kennissen kwijt
Nog trilt Kerkrade na van de eerste legale mars van de Nederlandse Volksunie op 24 maart.
Door verlaten straten, dat gelukkig wel. Maar toch ligt menigeen nog wakker van de demonstrant met Hitlersnor en dito haarlok. Wie is deze ultra-rechtse landgenoot? Weten zijn ouders van zijn schaamteloze strapatsen? Onder welke steen gaat hij schuil? Veldverslag van de zoektocht naar de kloon van Hitler.
Een ontmoeting met zijn helaas nog naamloze 'Hitler'? NVU-leider Constant Kusters moet er om lachen. Hard zelfs. Alleen hij en hij alleen praat met de pers. Zo liggen de afspraken binnen de Nederlandse Volksunie. Eén volk, één mond? Partijdiscipline en niks anders. 'Waarom ik er iemand als Hitler bij laat lopen? Omdat het ons niet uitmaakt hoe je haar zit, welk pak je draagt. Bij ons mag je op iedereen lijken. Ook op Hitler, mij best hoor,' grijnst de gouwleider van extreem rechts, kortom, eenzaam Nederland.
Rechtsaf blijkt een gebarricadeerde steeg. Dan maar linksaf, richting antifascisten. Hun 'nazi's nee' klonk Kerkrade op die Zwarte Zaterdag beter in de oren dan 'linkse ratten, rolt uw matten'. Misschien weten deze getergde 'antifas' hoe die nep-Hitler heet? Twee dagen later fluistert het antifascistisch circuit dat de gezochte 'Hitler van Kerkrade' Stefan Wijkamp heet. Mogelijk aan te treffen bij een garage in Oosterbeek. Nee, hij is beslist geen te hoog opgeschoren SS-freak met een vriendin die ook nog Eva kan heten. Wijkamp blijkt een toegewijd partijlid. In Wij Nederland, het clubblad van de Nederlandse Volksunie, is hij onlangs nog op het schild getild voor het schenken van een kopieerapparaat ter waarde van 8000 gulden. Bovendien, zo weten de antifascisten heel zeker, heeft Wijkamp in 1991 en 1998 zijn handtekening gezet om de Centrum Democraten een kans te geven bij de gemeenteraadsverkiezingen in, waarschijnlijk Arnhem.
Op hoop van zegen naar Oosterbeek, gemeente Renkum. Netjes bellen voor een afspraak heeft geen zin. Natuurlijk heeft NVU-hoofdman Kusters z'n strijdmakker spoorslags ingelicht over de speciale interesse vanuit Zuid-Limburg.
Terwijl de ruitenwissers in de hoogste stand de voorruit zemen, kijk ik nog eens naar de meegenomen krantenfoto. Wijkamp heet dus deze neo-nazi met opvallend veel Hitleriaanse trekken. Natuurlijk kent Wijkamp Mein Kampf, Hitlers credo. Maar kent hij ook De Negentien Treinen naar Sobibor van Eli Cohen in Arnhem, zelf overlevende van Auschwitz? En waarom ultra rechts gaan lopen in Oosterbeek, off all places?! Market Garden ofwel de Slag om Arnhem is ook in dit stadje aan de Rijn uitgevochten. Je hoeft je hond maar uit te laten in de bossen rondom Oosterbeek en hij graaft zo een verroeste Britse en vooral Duitse helm op. Straks toch 'ns vragen of deze rechts extremist ooit het Airborne Museum en/of de geallieerde dodenakker in zijn stad heeft bezocht? Heel benieuwd of de 34.500 inwoners van Oosterbeek weten van 'hun Hitlertje'? Zelfs zijn aangelijnde poedel schrikt op als Willem Jan van de Berg, 56 en al dertig jaar kind aan huis in Oosterbeek, opkijkt van de toegeschoven krantenfoto.
'De namaak-Hitler moet hier in Oosterbeek wonen! Daar sta ik van te tuimelen. Ja, natuurlijk weet ik hoe je bij garage Wijkamp moet komen. Dat is in het benedendorp. De wit weggetrokken systeemanalist zoekt houvast aan de leestafel van café-restaurant Schoonoord. Extreem rechts, ook nog in de gelaarsde voetstappen van Hitler, in keurig Oosterbeek? Waar nagenoeg achter elke voordeur herinneringen te halen zijn aan medio september 1944, als de Eerste Britse Luchtlandingsdivisie onder bevel van majoor-generaal Urquhart vanuit het westen van Arnhem operatie Market Garden inzet.
Ook in dit etablissement herinneren wanden vol geschilderde oorlogstaferelen aan de verloren, maar niet mislukte Slag om Arnhem. 'Vooral Oosterbeek eert voor eeuwig, en altijd zijn bevrijders,' weet ook Van de Berg. 'Ook politiek rukt niemand naar extreem rechts. De macht is aan de VVD, CDA en de PvdA. Inderdaad, de Centrum Democraten hebben weleens een poging gewaagd. Maar hun lijsttrekker kwam uit Renkum.' Eenmaal weer op adem verwijst hij naar Geert Maassen op het nabije gemeentehuis. Als er iemand is, die weet wat er in Oosterbeek speelt, dan is het deze archivaris. Hand erop.
De aangeprezen archivaris ontvangt uitsluitend op afspraak, blokkeert de receptioniste. Als ze verneemt dat de 'Hitler van Kerkrade' vanuit Oosterbeek opereert, flitst de poortwachter door verboden glazen deuren. Vijf minuten later komt ze terug met het advies van de alleswetende archivaris om mijn licht op te steken bij het Airborne Museum, een halve kilometer verderop. De nu pas toegeschoven krantenfoto zorgt voor een rap rechtsomkeert. Kwartiertje later stuurt de blijkbaar niet lastig te vallen archivaris hoofd-voorlichting L. van Litsenburg op me af. Over personen kan zij geen mededelingen doen, kom nou! Natuurlijk heeft ze kennis genomen van die 'mars in Kerkrade'. Welnee, Oosterbeek heeft absoluut geen last van extreem rechts noch links. Stefan Wijkamp zegt haar helemaal niets. 'Ach, weet u: tussen al die dertigduizend Oosterbekenaren lopen altijd wel wat rare figuren,' schokschoudert ze ten afscheid.
Vice-voorzitter Adrian Groeneweg kijkt alsof hij het liefst de vastgeklonken Sherman-tank voor zijn Airborne Museum Hartenstein richting garage Wijkamp wil commanderen. 'Ik schrik me lam: iemand van Oosterbeek die er als Hitler bijloopt! Dat is toch een belediging voor al die vijftienhonderd gesneuvelde jongens op de begraafplaats. Mag dat zomaar? Precies, je hoeft maar een middelvinger op te steken naar een politieagent en je gaat - heel terecht overigens - in de boeien. En nee, die jongeman heb ik hier nog nooit gezien.' Bij deze verzuchting wil Groeneweg het graag laten. Fluistert nog iets dat je toch voorzichtig moet zijn met zulke extremisten. Voor jezelf en voor de ruiten van het museum. Bovendien staat er een peloton militairen van de luchtmacht te trappelen voor een leerzaam rondje langs de slagvelden van Market Garden, vandaar zijn haast.
Tijd voor de afmars naar Oosterbeek Laag, benieuwd naar het verborgen 'adelaarsnest' van deze 'Hitler' die vanuit Kerkrade zou willen oprukken.
Toch maar even de weg vragen bij een garage nabij het centrum. Na wat omtrekkende bewegingen laat ik de meegenomen aap uit de mouw. 'Precies, dat is Stefan, altijd al een apart figuur geweest,' lacht de garagehouder die toch liever niet zijn naam terugziet in de krant. Vanonder de klep van een auto wil hij wel wat kwijt over zijn vroegere lagere schoolklasgenoot. 'Die Stefan is helemaal gek op wapens. Toen -ie nog een jochie was, schoot-ie samen met zijn broer met de buks op een oude Mercedes die achter hun vaders garage lag weg te roesten. Z'n leven lang lijkt-ie al op een beetje op Hitler. Niet zo extreem als nu. Maar dat ie nu bij die rechtse partij is, verbaast me wel. Stefan mag dan een rare vogel wezen, hij is ook een aardige vent.'
'De moeilijke rit naar het beneden-dorp kunt u zich besparen. Die garage is van zijn broer, overgenomen van hun overleden vader. Stefan werkt bij een wapenhandelaar, ergens in Arnhem. Welke weet ik niet. Kijk maar in de Gouden Gids.' Onder Wapens en Munitie prijkt er een firmanaam: Rottweil Ned, Amsterdamseweg 111.
Zou Rottweil Ned weten dat een van hun wapensmeden politiek optrekt met extreem rechts? Zo ja, dan moet ik mijn auto met de neus naar de uitgang parkeren. En vooral voorzichtig aanbellen.
Stefan Wijkamp? Nooit van gehoord. Misschien werkt ie bij die wapenwinkel nabij de Eusebiuskerk? Daar aangekomen eerst even door de etalage kijken of de kloon van Hitler achter de toonbank staat. Geen smalle stekelsnor met laaghangende haarlok te bespeuren.
Of Stefan Wijkamp ook aanwezig is? Meteen vanuit de heup schiet de wapenwinkelbediende onbevangen terug. Stefan werkt hier niet meer. Die is ruim een jaar geleden ontslagen. Inderdaad, om zijn extreem rechtse uitstraling en opvattingen. Als ik nog meet wil weten, haalt hij liever zijn baas er bij.
Pas als zijn naam de krant niet haalt, wil de wapenhandelaar zijn teleurstelling kwijt over Stefan Wijkamp, ooit een veelbelovend wapenexpert. Natuurlijk heeft hij zijn ex-werknemer op het Journaal gezien bij het verslag over die gedoogde mars in Kerkrade. 'Eigenlijk kan ik er niet naar kijken, want dan krimpt mijn hart. Nog altijd heb ik een zwak voor deze man, omdat ik hem ook anders heb gekend. Als jochie kwam hij hier vaak in de winkel om weer wat kogeltjes voor zijn luchtbuks te kopen. Omdat hij bovendien telkens knappe technische vragen stelde, trok hij mijn aandacht. Op een dag heb ik hem wat oude buksen meegegeven die eigenlijk op de schroothoop thuishoorden. Maar Stefan hield vol dat hij die wel kon repareren. Nou, dat wilde hij dan weleens zien.'
Twee maanden later komt de Oosterbekenaar terug met perfect herstelde buksen. En verlaat de wapenwinkel met een baantje voor halve dagen. 'Wel had ik meteen problemen toen ik bij de politie het vereiste bewijs van goed gedrag van Stefan opvroeg. Wat bleek: het jong had in zijn vrije tijd zelf een pistool gebouwd. Toch kon ik Stefan aannemen, want de politie was vooral onder de indruk van zijn technisch vernuft. Dat pistool ligt nu zelfs in het Politiemuseum. Een grotere pluim kun je als jonge kerel van 24 toch niet krijgen.' Hij slaat op zijn bollende buik: 'Hoe het met Stefan zo fout is gegaan? Net als met dik worden. Dat ben je ook niet in één keer.
De eerste paar jaren was Stefan een veelbelovende wapenexpert met de potentie om ooit bedrijfsleider te worden. Maar toen hij ging sympathiseren met die rechtsextremisten begon hij zich er ook naar te gedragen. Zijn brede snor werd steeds kleiner. Zijn wilde haren steeds korter. Ineens droeg hij een SS-speldje. Even later zwarte broeken en overhemden. Meerdere malen heb ik hem gewaarschuwd. In onze branche moet je van onbesproken gedrag zijn. Maar hij wenste niet te luisteren. Als we dan weer een daverend conflict hadden, sloot Stefan zich drie dagen op in onze werkplaats waar hij dan keihard zat te werken. Al die dagen sprak hij geen woord. 'Van Adolf Hitler en de Waffen SS, zijn nieuwe idolen, wil Wijkamp geen kwaad woord horen. Vooral deze vanaf 1933 uit straatbendes opgetrokken elite-troepen adoreert de Oosterbekenaar mateloos. 'En dan vooral hun ridderlijke normen zoals eer en onvoorwaardelijke trouw aan je leider. Daar zit ook zijn kronkel. Over Auschwitz hoef je niet te beginnen. Dan trekt- ie een driedubbele staalplaat op. Van zijn moeder hoef je ook geen hulp te verwachten, die adoreert haar zoon,' verzucht de wapenwinkelier.
Als niet alleen het personeel, maar ook de klanten klagen over Stefans SS-zwarte uitdossing met doodskopspeld en Hitlersnorretje, volgt er ontslag met schikking. 'Bij zijn vertrek zei hij, dat ik een torpedo door zijn toekomst had gejaagd. Waarop ik zei: je mag je ook afvragen wie die torpedo heeft afgevuurd... Vervolgens is hij bij een collega-wapenhandelaar in Nijmegen gaan werken. Maar ook daar is hij binnen een jaar ontslagen. En nu hij geen baan meer heeft, maar wel veel foute vrienden, is de geest uit de fles,' vreest zijn ex- baas met grote vreze.
Ook in Nijmegen liever kruitdampen dan namen in de krant. Wel hetzelfde verhaal over een getalenteerd wapenexpert met een zwarte toekomst. 'Klopt, als je Stefan Adolf noemt, glundert-ie. Volgens zijn zeggen heeft-ie de belofte van trouw aan Hitler gedaan. Moet ik met zo iemand nog medelijden hebben? Absoluut niet! Dus is-ie in zijn proefjaar ontslagen. Stefan is 34 en allang oud genoeg om verantwoordelijk te zijn voor zijn eigen keuzes. Dat ie aan die mars in Kerkrade heeft meegedaan, kreeg ik daags daarop te horen van klanten die met de krant onder de arm bij me kwamen en zeiden: maar goed dat je hem hebt ontslagen', gromt zijn ex-wapenbaas, hartje Keizer Karelstad.
Terug naar Oosterbeek Laag, waar de wassende Rijn aan lager wal raakt.
Het gezochte huis met daarachter een garageloods aan Klingelbeekseweg oogt gesloten. Van het piepend tuinhekje gaat ergens binnen een hond woest blaffen. Dat moet Daantje zijn, Wijkamps rotweiler, die nog woester gromt als ik aanbel. Ineens voel ik me als Laurence Olivier in de slotscène van 'Boys From Brazil', waar de oude nazi-jager aanklopt bij een van de door Mengele (Gregory Peck) gekloonde jonge Führertjes.
Van achterom verschijnt de 'Hitler van Kerkrade uit Oosterbeek'. Zwaar beslagen SS-laarzen onder een zwarte SS-broek. Om zijn lang mager lijf zit een strak camouflagetruitje waar de stromende regen al gauw vanaf druipt. Even stokt zijn adem. Dan met een ontwapende glimlach: 'Ach, u bent toch naar mij op zoek gegaan. En dat met dit slechte weer en helemaal uit Zuid-Limburg. Jammer voor u, maar ik mag niet met u praten. Inderdaad, alleen Constant, onze partijleider, praat met de pers. Dat is de vuistregel. Of ik anders uit de partij vlieg? Daar laat ik me niet over uit.'Waakzame ogen achter een studentikoos brilletje. De bakkebaarden zijn weggeschoren tot net boven de stalen brilarmpjes. Over zijn bleke rechterwang kleurt een lang litteken. Nee, geen ereteken uit een ridderlijk duel. Gewoon overgehouden aan een ongeval met zijn brommer, zo wist ik al.
Kijkt verbaasd dat er in Kerkrade nog altijd bejaarden wakker liggen van zijn Hitler-hufterige verschijning. 'Ik heb anders uiterst vriendelijk naar hen gezwaaid. Maar nu zeg ik al te veel. Heel erg voor u, maar ik ga weer naar binnen.' Houdt meteen zijn achterwaartse pas in als hij hoort van het ineenkrimpend hart van zijn ex-wapenbaas in Arnhem en over zijn vergooide toekomst. Hoofd en blik vertrouwelijk naar beneden: 'Ik ben niet alleen mijn banen kwijt geraakt - trouwens, wat ik u nu vertel, wil ik nergens teruglezen - maar ook veel vrienden en kennissen. Eén troost: ik heb dit verlies graag over voor de partij. En voor het volk.'
Dan excuseert de 'Hitler van Oosterbeek' zich voor zijn ferme afwijzing, voor de gutsende regen. En vooral voor de verre reis terug naar het zuiden. Vol medelijden kijkt hij me na. En omgekeerd.
Door Hans Toonen (GPD)
Home 